NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
206 - (2530) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا
عبدالله بن
نمير وأبو
أسامة عن
زكرياء، عن سعد
بن إبراهيم،
عن أبيه، عن
جبير بن مطعم.
قال:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم "لا حلف
في الإسلام.
وأيما حلف،
كان في
الجاهلية، لم
يزده الإسلام
إلا شدة".
{206}
Bize Ebû Bekr b. Ebi
Şeybe rivayet etti. (Dediki): Bize Abdullah b, Numeyr ile Ebû Üsânıe Zekeriyya'dan,
o da Sa'd b. İbrahim'den, o da babasından, o da Cübeyr b. Mut'ım'den naklen
rivayet ettiler. Cübeyr şöyle demiş: Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
«İslâm'da ahidleşme
yoktur. Cahiliyyet devrinde olan herhangi bir ahidleşmeyi islâm ancak şiddet
yönünden artırmıştır.» buyurdular.
İzah:
Bu hadisi Buhâri
«Kitâbu'l-Kefâle» ile «Kitâbu'l-İ'tisam»'da; Ebû Dâvud «Kitâbu'l-Ferâiz»'de
muhtelif râvilerden tahric etmişlerdir.
Hilf: İki kişinin birbirlerine
yardımda bulunacaklarına ve birbirlerini takviye edeceklerine dâir ittifak
etmeleridir.
Cahiliyyet devrinde
Arab kabileleri başkalarıyla çarpışmak ve onlara baskı yapmak için
birbirleriyle muahede yaparlardı. Bu türlü ittifak Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'in :
«İslâm'da ahidleşme
yoktur.» hadisiyle yasak edilmiştir. Fakat yine cahiliyyet devrinde mazluma
yardım ve silâ-i rahim gibi şeyler için de ittifak yapılırdı. Bunlar hayır ve
hakka yardım için yapıldığından İslâmiyette de meşru olarak kalmışlardır.
Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in
«Cahiliyyet devrinde
olan herhangi bir ahidleşmeyi İslâm ancak şiddet yönünden artırmıştir.»
buyurarak bu nevi ittifakın neshe dilmediğini anlatmak istemiştir. Taberi:
«Bugün ittifak ve sözleşme caiz değildir. Çünkü hadisdeki kardeşlik ve bu
kardeşlikle birbirine mirasçı olmak gibi şeyler hep neshedilmişlerdir.»
demiştir. Nevevi de şunları söylemiştir: «Mirasa taallûk eden şeylerde
cahiliyyet ittifakına muhalefet göstermek cumhûr-u ulemâya göre müstehabdır.
Fakat İslâm'da kardeşlik ve Allah'a taat hususunda ittifak, dinde yardımlaşmak,
hakkı ikâme için dayanışmak bakidir. Neshedilmemiştir...»
Hâsılı birbirine zıt
gibi görünen bu rivayetlerden anlaşılan mânâ budur. Yâni «İslâmda ahidleşme yoktur.»
hadisinden murad şer'an memnu olan miras ittifakı gibi şeylerdir, Cahiliyyet
devrinden beri yapılagelen herhangi bir ittifakı İslâm'ın ancak
kuvvetlendireceğini bildiren hadis ise meşru' olan kardeşlik ve din hususunda
yardımlaşma ittifakıdır.